421

alfabeto armenio

consulado de Agricola e Eustathius.

Agricola é cabeza dunha familia senatorial de Clermont con amplas propiedades na Auvernia; unha familia tan importante en Gallia como os Anicii en Italia. Un devanceiro importante fora o patricius Philagrius (s. IV). Agrícola mesmo foi prefecto de Gallia polo apoio prestado a Honorio durante as usurpacións de Constantino III e Jovinus. Tiña dous fillos: Nymphidius (emparentado coa gens Magna de Narbo) e Avitus (nado c. 385 e futuro augustus), quen tivo tres fillos: Agrícola, Ecdicius, e Papianilla.

febreiro, 8: Flavio Constancio é proclamado augustus (Constancio III) por Honorio. Teodosio II non acepta a decisión e está a punto de estallar un conflito militar. Tamén disenten as xerarquías eclesiásticas ao por Teodosio II o Illyricum baixo o patriarca de Constantinopla, en contra do parecer de Bonifacio I.

Bahram, un dos fillos de Yazdgard I estudara en Hira (daquela nun dos seus mellores momentos: consérvanse moitas poesías árabes do período, e foi quizás cando xurdiu a escritura árabe, por influencia persa). Bahram conta co apoio do rei de Hira e apodérase do trono persa co nome de Bahram V. O novo rei continúa as persecucións contra os cristiáns e inicia a guerra contra o Imperio Romano porque este acollía cristiáns que fuxían do seu territorio.

Teodosio II encomenda a guerra ao magister militum Ardaburius e ao seu fillo Aspar (de etnia alana), que invaden Mesopotamia e se consolidan coa rápida derrota persa.

marzo, 25: fundación de Venecia (unha lenda?) coa construción dunha igrexa na illa de Rialto.

xuño, 7: Pulqueria teme perder o control sobre seu irmán a medida que este crece. Chamáralle a atención una rapaza grega chamada Athenais, filla do filósofo Leoncias, por quen fora educada con esmero. Pulqueria convértea ao cristianismo e o patriarca Atticus bautízaa co nome de Aelia Eudocia. Non lle custa nada que seu irmán a acepte como esposa. Pensa que así estaría entretido e ela podería seguir gobernando. Entre outros festexos, celébranse carreiras no hipódromo.

Pulqueria era unha virxe consagrada, o centro dunha corte cuxa devoción é encomiada polos historiadores eclesiásticos da época. O seu exemplo fora seguido polas súas irmás máis novas, Arcadia e Marina. Pulqueria aconsella a seu irmán en todo e procura consolidalo no seu papel de emperador cristián.

o padroado imperial estendeuse a gran escala na construción de edificios de uso relixioso: igrexas, mosteiros e hostais, que foron sostidos con financiamento imperial e adornados con tesouros imperiais; por exemplo, Pulqueria edificou un estupendo altar na igrexa maior de Constantinopla como declaración pública da súa devoción, das súas irmás e do papel de seu irmán.

a imaxe oficial da corte é de austeridade, coma se dun mosteiro se tratara: elas vivindo con piadosa simplicidade e practicando a oración na constante compaña de eminentes eclesiásticos e o propio emperador xaxuando regularmente dous días á semana, e mantendo disputas teolóxicas cos bispos a propósito das escrituras (que seica coñecía de memoria), coa axuda dunha enorme biblioteca teolóxica.

o populacho no hipódromo con frecuencia non obtiña o esperado; en cambio, o propio emperador dirixíao  en cantos piadosos, vestido coma un cidadán privado, “a cidade enteira convertida nunha igrexa.”

esta representación da corte débese a historiadores eclesiásticos coma Sozomeno (dedicou a súa obra ao propio emperador) pero a súa obxectividade queda comprometida: téntase representar unha era de paz e felicidade, na que a man de Deus traballaba de xeito explícito protexendo o seu imperio na terra (algo xa prefigurado por Eusebius no retrato de Constantino o Grande). Todo sería unha recompensa pola devoción evidenciada por Teodosio e o seu entorno, que garantía o benestar dos seus súbditos.

setembro, 2: morre Constancio III. Gala Placidia, viúva novamente. O conflito con Constantinopla perde intensidade.

setembro, 6: anúnciase o éxito de Ardaburius en Constantinopla. Devastara Arzanene (Armenia) e forzara os persas a retroceder a Nisibis. A capital dos lakhmidas de Hirah (aliados persas) é arrasada polos ghasanidas (aliados romanos).

inverno: o comes domesticorum Castinus loita contra os francos en Gallia.

a conciencia nacional armenia, aparecida coa conver­sión ao cristianismo, vese reforzada pola invención do alfabeto armenio. Ata entón, o armenio tiña sido unha lingua falada; os servizos relixiosos realizábanse en sirio na Arme­nia persa, e en grego na Armenia bizantina, e os sacer­dotes que coñecían ben esas linguas traducían oralmente escrituras e servizos relixiosos para o pobo. A falta dunha lingua escrita aumentaba as posibilidades de éxi­to da labor de asimilación lentamente emprendida polo Imperio, e na Armenia persa deixaba campo libre para a difusión de textos mazdeístas. O rei da Armenia persa Vramshapuh, e o katholikos Sahak, erudito, advirten o perigo e a necesidade dunha escritura nacional.

confían a tarefa ao sacer­dote Mesrop Mashtots, quen, con varios compañeiros, despois dunha viaxe de con­sulta e estudo por Amida, Edesa e Samosata, regresou cun alfa­beto admirablemente adaptado á lingua armenia, con 36 letras correspondentes ás variacións fonéticas.

iníciase a tarefa de «ensinar, escribir e traducir»: Mesrop viaxa a Xeorxia e Albania, e envía discípulos a Edesa e Nisibis para continua­r estudando a lingua siria e traer manuscritos relixiosos e obras de escritores sirios, como Efraím, para traducilas ao armenio. Créanse escolas monásticas onde se forman es­tudantes e se traduce. As escolas fundábanse de xeito doado na Armenia persa, con katholikos e rei propios, pero na bizantina precísase autorización imperial; por iso, Mesrop diríxese a Melitene (421-422), onde deixa discípulos e continúa cara Cons­tantinopla, onde Teodosio II e o patriarca Atticus o autorizan a establecer escolas na Armenia bizantina; tamén leva consigo manuscritos.

a lingua falada alcanzara un alto grao de desenvolvemento, e as obras do s. V constitúen a idade de oro da literatura armenia. A Biblia, que se traduciu primeiro do sirio, volveu ser traducida do grego polo propio katholikos Sahak, Mesrop e discípulos; tamén traducen os libros necesarios para a liturxia, as obras dos Pais da Igrexa sirios e gregos, así como obras seculares tales como a Leda de Alexan­dro. A importancia desta intensa actividade non se limita a Armenia; hai obras cuxos orixinais só se coñecen a través destas traducións: por exemplo, a crónica de Eusebio. Incluso cando se conservaron manuscritos gregos ou sirios, a antigüidade e exactitude das traducións armenias ten sido útil para establecer a forma primitiva do texto. Finalmente, os xeorxianos empregaron para as súas propias traducións as ver­sións armenias.

a produción de obras orixinais desenvólvese á par coa labor de tradu­ción. As obras históricas remóntanse á an­tigüidade lendaria de Armenia e tamén proporcionan información sobre acontecementos acontecidos en países veciños, mentres que os tratados teolóxicos, como o de deo de Eznik (discípulo de Mesrop) fan fe da cultura teolóxica e filosófica dos sacerdotes armenios durante ese período.

Ruxila e as bandas hunas que controla atacan as dioceses de Dacia e Tracia. Teodosio II autoriza asentamentos en Tracia de ostrogodos panonios para defender a fronteira do Danubio.

os francos progresan en Gallia e saquean Augusta Treverorum, antiga capital da diocese.

en Britannia comeza a preeminencia de Salomon I (ficticio?).

en Roma, Petronio Máximo (futuro augustus) restaura por última vez (que conste) o teatro de Marcello.

Agostiño escribe enchiridion ad laurentium e de fide, spe, caritate.

Dharmarksema traduce o mahāparinirvāṇa sūtra ao chinés.